با رشد بی‌سابقه داده‌ها، نیاز به راهکارهای مطمئن، مقرون‌به‌صرفه و پایدار برای ذخیره‌سازی اطلاعات بیش از پیش احساس می‌شود. در این میان، دستگاه‌های tape یا نوار مغناطیسی، با وجود اینکه چند دهه قدمت دارند، اما همچنان به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای آرشیو و پشتیبان‌گیری داده‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه Tape یکی از اجزای اصلی در روندی به نام تیپ استوریج (Tape Storage) به شمار می‌رود. این دستگاه، محفظه‌ای است که نوار مغناطیسی درون آن قرار می‌گیرد و داده‌ها به صورت فیزیکی روی این نوار ذخیره می‌شوند. tape Drive یا همان دستگاه tape وظیفه خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی این نوارها را بر عهده دارد و نقش کلیدی در آرشیو و پشتیبان‌گیری داده‌ها ایفا می‌کند.
اگر به دنبال تهیه تجهیزات ذخیره‌سازی مبتنی بر نوار مغناطیسی هستید، هم‌اکنون با شرکت رسام تماس بگیرید یا از طریق صفحه خرید دستگاه Tape اطلاعات بیشتر را دریافت کرده و محصول مورد نظر خود را انتخاب نمایید. تیم فنی رسام آماده مشاوره رایگان و ارائه بهترین راهکار متناسب با نیاز سازمان شما است.
دستگاه tape چیست
دستگاه Tape یک وسیله ذخیره‌سازی داده است که از نوارهای مغناطیسی برای خواندن و نوشتن اطلاعات استفاده می‌کند. این نوارها به صورت خطی داده‌ها را ذخیره می‌کنند و معمولاً برای آرشیو بلندمدت و پشتیبان‌گیری استفاده می‌شوند. در مقایسه با دیسک‌های سخت، دسترسی به داده‌ها در tape کندتر است، اما هزینه پایین‌تر و عمر طولانی‌تری دارد.
ساختار فیزیکی
نوارهای مغناطیسی معمولاً در کارتریج‌هایی قرار دارند که در دستگاه‌های tape قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها می‌توانند به صورت مستقل یا در قالب کتابخانه‌های نوار (tape Libraries) با ظرفیت‌های بالا مورد استفاده قرار گیرند.
تاریخچه و تکامل فناوری tape
فناوری نوار مغناطیسی برای ذخیره‌سازی داده‌ها از دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز شد. در ابتدا، نوارها به صورت باز و بزرگ بودند، اما با پیشرفت فناوری، کارتریج‌های کوچکتر و با ظرفیت بالاتر معرفی شدند.
یکی از مهم‌ترین تحولات در این حوزه، معرفی استاندارد Linear Tape-Open (LTO) در سال ۲۰۰۰ بود. این استاندارد با هدف ایجاد یک فرمت باز و قابل توسعه برای نوارهای مغناطیسی ایجاد شد و تاکنون نسخه‌های متعددی از آن ارائه شده است.
انواع نوارهای مغناطیسی
LTO (Linear Tape-Open)
LTO محبوب‌ترین فرمت نوار مغناطیسی است که توسط شرکت‌هایی مانند IBM، HP و Quantum پشتیبانی می‌شود. نسخه‌های مختلف LTO با ظرفیت‌ها و سرعت‌های متفاوتی عرضه شده‌اند. برای مثال، هنگام خرید تیپ درایو LTO-9 توجه داشته باشید که دارای ظرفیت ۱۸ ترابایت (بدون فشرده‌سازی) و سرعت انتقال داده ۴۰۰ مگابایت بر ثانیه است.
سایر فرمت‌ها
- DLT (Digital Linear Tape): توسط شرکت Quantum توسعه یافته و در گذشته محبوب بود.
- AIT (Advanced Intelligent Tape): توسط Sony معرفی شد و بیشتر در بازارهای خاص مورد استفاده قرار گرفت.
- QIC (Quarter-Inch Cartridge): یکی از فرمت‌های قدیمی‌تر که امروزه کمتر استفاده می‌شود.
مزایا و معایب استفاده از دستگاه tape
مزایا
- هزینه پایین: هزینه هر ترابایت ذخیره سازی اطلاعات در tape کمتر از دیسک‌های سخت و SSD است.
- عمر طولانی: نوارهای مغناطیسی می توانند تا ۳۰ سال یا بیشتر داده‌ها را بدون افت کیفیت نگهداری کنند.
- امنیت بالا: امکان جدا کردن فیزیکی نوارها از شبکه (Air Gap) باعث افزایش امنیت در برابر حملات سایبری می شود.
- مصرف انرژی کم: در حالت آرشیو، نوارها نیازی به انرژی ندارند، که منجر به صرفه جویی در مصرف برق می شود.
معایب
- سرعت دسترسی پایین: دسترسی به داده‌ها در نوارهای مغناطیسی کندتر از دیسک‌های سخت است.
- نیاز به تجهیزات خاص: برای خواندن و نوشتن نوارها به دستگاه های مخصوص نیاز است.
- محدودیت در استفاده خانگی: به دلیل هزینه و پیچیدگی، استفاده از Tape در محیط های خانگی رایج نیست.
کاربردهای رایج دستگاه‌های tape
آرشیو بلندمدت
سازمان‌هایی مانند کتابخانه‌ها، مراکز تحقیقاتی، سایت های آرشیوی و شرکت‌های بزرگ از Tape برای نگهداری بلندمدت داده‌های مهم استفاده می‌کنند.
پشتیبان‌گیری (Backup)
بسیاری از شرکت‌ها از دستگاه tape به عنوان بخشی از استراتژی پشتیبان‌گیری خود استفاده می‌کنند، به ویژه برای داده‌هایی که به ندرت نیاز به دسترسی دارند.به همین منظور توصیه می کنیم مقاله بهترین مدل tape lto اچ پی برای بکاپ را مطالعه کنید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.
ذخیره‌سازی داده‌های سرد (Cold Data)
داده‌هایی که به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند سوابق قدیمی، می‌توانند به صورت مقرون‌به‌صرفه‌ای در نوارهای مغناطیسی ذخیره شوند.
مقایسه tape با سایر فناوری‌های ذخیره سازی
| ویژگی | Tape | دیسک سخت (HDD) | SSD | فضای ابری |
|---|---|---|---|---|
| هزینه/ترابایت | پایین‌ترین | متوسط | بالا | متغیر |
| سرعت دسترسی | پایین | بالا | بسیار بالا | متوسط |
| عمر مفید | تا ۳۰ سال یا بیشتر | ۳ تا ۵ سال | ۵ تا ۱۰ سال | وابسته به ارائه‌دهنده |
| امنیت | بسیار بالا (Air Gap) | متوسط | متوسط | وابسته به ارائه‌دهنده |
| مصرف انرژی | بسیار کم | بالا | متوسط | بالا |
آینده tape در عصر دیجیتال
با وجود پیشرفت‌های فناوری، tape همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. بر اساس گزارش‌ها، بازار جهانی ذخیره‌سازی نوار مغناطیسی در سال ۲۰۲۴ به ارزش ۵.۵۵ میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۳ به ۱۰.۹۱ میلیارد دلار برسد، با نرخ رشد سالانه ۷.۸٪.
همچنین، شرکت‌هایی مانند IBM و Fujifilm در حال توسعه نوارهایی با ظرفیت‌های بسیار بالا هستند. برای مثال، IBM در حال کار بر روی نوارهایی با ظرفیت ۵۸۰ ترابایت است.
نتیجه‌گیری
دستگاه‌های tape با وجود قدمت چند دهه‌ای، همچنان به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای ذخیره سازی بلندمدت و پشتیبان گیری داده‌ها مطرح هستند. با ویژگی‌هایی مانند هزینه پایین، عمر طولانی و امنیت بالا، tape می‌تواند مکملی مناسب برای سایر فناوری‌های ذخیره‌سازی در سازمان‌ها باشد.
پرسش‌های متداول
آیا استفاده از tape در سال ۲۰۲۵ هنوز منطقی است؟
بله، برای ذخیره‌سازی بلندمدت و داده‌های سرد، tape همچنان یکی از گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه و امن است.
چه تفاوتی بین LTO و سایر فرمت‌های نوار مغناطیسی وجود دارد؟
LTO یک استاندارد باز و توسعه‌پذیر است که توسط چندین شرکت بزرگ پشتیبانی می‌شود و ظرفیت‌ها و سرعت‌های بالاتری نسبت به بسیاری از فرمت‌های قدیمی‌تر دارد.
آیا می‌توان از Tape در محیط‌های خانگی استفاده کرد؟
به‌صورت کلی، استفاده از دستگاه Tape در محیط‌های خانگی امکان‌پذیر است، اما دلایل زیر توصیه نمی‌شود.
- هزینه بالا: دستگاه‌های Tape (به‌ویژه مدل‌های LTO جدید) و کارتریج‌های آن‌ها معمولاً گران‌تر از راه‌حل‌های متداول خانگی مثل هارد اکسترنال یا NAS هستند.
- نیاز به تجهیزات خاص: برای استفاده از نوار مغناطیسی، به Tape Drive مخصوص، درایورهای نرم‌افزاری و در بیشتر مواقع به پورت SAS نیاز دارید که روی سیستم‌های خانگی به‌صورت پیش‌فرض وجود ندارد.
- سرعت پایین‌تر: دسترسی به داده‌ها در Tape کندتر از HDD یا SSD است و بیشتر برای آرشیو بلندمدت مناسب است تا استفاده روزمره.
- پیچیدگی راه‌اندازی: راه‌اندازی و نگهداری از سیستم Tape نیاز به دانش فنی دارد که ممکن است برای کاربران خانگی چالش‌برانگیز باشد.
گر کاربر حرفه‌ای هستید (مثل تدوین‌گر ویدیو، تولیدکننده محتوای آرشیوی یا مسئول پشتیبان گیری داده‌های حساس) و حجم داده‌ی بسیار بالا و نیاز به آرشیو بلندمدت دارید، ممکن است خرید nas خانگی گزینه مناسبی برای شما باشد.